Het Bevrijdingsbos is aangelegd als blijvend cadeau aan de Canadese bevrijders. Een onderdeel van dit bos is een perceel met fruitbomen, die in 1995 werden geplant door schoolkinderen, samen met Canadese veteranen. Onze zoon was één van die kinderen.
Op de avond voorafgaand aan deze feestelijkheden, liep ik met mijn kinderen mee in de stille tocht naar de begraafplaats van Noorddijk. Wat later schreef ik onderstaand gedicht.
DODENHERDENKING
veur Reinier en Annelien
Wij gungen langs de vriendelijke wegen
zo stil al op dit vrogge aovenduur
de trommelstokken roffelden secuur
het ritme dat de voeten deu bewegen
wied vot de pluum van een vergeten vuur
een vrouw stun stil op ’t pad dat zij wol vegen
en boven de rechtknipte boerenhegen
kleurde halfstok het rood-wit-blauw de muur
het stilst de jonge kerels die hier bleven
met um heur toe de prunussen in blui:
belofte van een nei begun, van grui
die heur dat uur veurgoed ontnummen is
mien haand gledt naost mij naor het jonge leven
dan gruit in mij de angst, ontsteltenis.
Suze Sanders
Perron aan de Boulevard des Misères
Voor
Machieltje Prins (3 maanden oud), getransporteerd naar Auschwitz
en alle
andere in oorlogskampen vermoorde kinderen.
De boulevard kent alle duizend namen
van kinderen, die vertrokken van het perron
Roselie, Klaartje, Esther, Sara, Mozes
Ezechiël, Machieltje, Salomon,
met vader, moeder en gelaten wachtend,
de lijfjes kleumend in de bleke zon
te dicht bij laarzen die de dauw vertrapten
van ochtend die nooit avond worden kon
wagons weerkaatsen snerpende bevelen
de dinsdag legt zijn spoor weer even recht
naar Sobibor en Auschwitz, Bergen Belsen
opnieuw wordt er een doodsweg heengelegd
een klein geluk ontworstelt zich aan het wachten
de hoop, vermengd met dromen dat misschien
hij aan het eind van deze bittere nachten
daarginds zijn mama eindelijk weer zal zien.
Suze Sanders
Machieltje Prins
Het
jongste kind dat vanuit Kamp Vught naar Westerbork weggevoerd werd was
Machieltje Prins. Hij was nog maar 6 dagen oud en woog 2 ½ pond Hij was 3
maanden te vroeg geboren, waarschijnlijk omdat zijn moeder urenlang op appèl
had moeten staan.
Toen hij
in Westerbork aankwam ‘ontfermde’ Gemmeker, de beruchte kampcommandant van
Westerbork zich over hem. Hij stelde twee verpleegsters aan om Machieltje te
verzorgen en liet vanuit Groningen een couveuse komen met voorzieningen om
Machieltje sondevoeding te geven.
Machieltjes
moeder werd meteen ‘doorgestuurd’. Machieltje redde het en hij was na drie
maanden een baby met een normaal gewicht van 6 pond. En toen, en toen werd Machieltje
alsnog naar Auschwitz weggevoerd. Niet te bevatten, zijn verpleegsters waren
vertwijfeld.
(bron:
Herinneringscentrum Kamp Westerbork en Stichting Kindermonument)